Historia

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej w Lublinie został wybudowany przy jednym z najstarszych traktów komunikacyjnych Lublina w latach 1412-1426, na miejscu istniejącej już wcześniej kaplicy Najświętszej Maryi Panny, św. Barbary i św. Zofii, poświęconej przez biskupa krakowskiego Piotra Wysza w 1396 roku. Jego powstanie było ściśle związane z głęboką wiarą religijną króla Władysława Jagiełły w skuteczną pomoc Bożą, jakiej doznał w czasie walk z Krzyżakami. Lubelska świątynia miała być wotum dziękczynnym za zwycięstwo odniesione nad nimi pod Grunwaldem i Tannenbergiem 15 lipca 1410 roku. Jednocześnie była także pierwszym w kraju pomnikiem je upamiętniającym.

 Wydarzenie to dokumentują 3 tablice pamiątkowe, które znajdują się: w kaplicy Matki Bożej i św. Judy -Tadeusza, pod stiukowym popiersiem króla - fundatora, w półokrągłej niszy nad głównym wejściem do kościoła oraz w imitującej wejście niszy na frontonie kościoła.

Obok kościoła Wniebowzięcia N.M.P. Zwycięskiej, także z inicjatywy króla, został wybudowany klasztor Brygidów i SS. Brygidek, których sprowadzono z Gdańska. Wierzono bowiem, że klęskę Krzyżaków przepowiedziała już św. Brygida w swoich pismach. Sam Władysław Jagiełło wyrażał przekonanie, że on sam jest zapowiedzianym wiele lat wcześniej przez nią Wodzem, który miał ukarać zakon za dokonane zbrodnie, co też i uczynił.

Zgodnie z tym, co głosi tradycja, zasady funkcjonowania zakonu pw. Najświętszego Zbawiciela (tzw. brygidki) zostały objawione św. Brygidzie przez Chrystusa. Oryginalnym jego rysem było to, że w monasterach żyli obok siebie, rozdzieleni murem klasztornym brygidzi i brygidki, przy czym zwierzchność w klasztorze sprawowała ksieni. Reformy trydenckie zlikwidowały jednak odłam męski (koniec XVI wieku). Konwent lubelski był jednym z pierwszych klasztorów brygidiańskich w Polsce, obok istniejących już w Gdańsku i Elblągu. W przeciwieństwie jednak do dwu pozostałych, które zmagały się z problemami finansowymi czy organizacyjnymi, zakon w Lublinie rozwijał się w dogodnych warunkach i przez długie lata był jedynym konwentem żeńskim na wschód od Wisły.

Na zachodniej ścianie kaplicy północnej w konchowej wnęce znajduje się popiersie monarchy, króla Władysława Jagiełły z 1910r. Na głowie króla królewską korona, wokół szyi krzyż, szata spięta na prawym ramieniu. Na piersiach krzyż. Tło wnęki płaskorzebione w liść dębu. Pod wnęką wmurowana tablica inskrypcyjna z brązowego marmuru, na której umieszczono złocony napis:

  ?ŚWIĄTYNIĘ TĘ WZNIÓSŁ
KRÓŁ WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO
NA PAMIĄTKĘ ZWYCIĘSTWA ODNIESIONEGO
POD GRUNWALDEM D. 15 LIPCA 1410 ROKU
W PIĘĆSETNĄ ROCZNICĘ
WDZIĘCZNA POTOMNOŚĆ TABLICĘ TĘ POŁOŻYŁA?.