Historia

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej w Lublinie został wybudowany przy jednym z najstarszych traktów komunikacyjnych Lublina w latach 1412-1426, na miejscu istniejącej już wcześniej kaplicy Najświętszej Maryi Panny, św. Barbary i św. Zofii, poświęconej przez biskupa krakowskiego Piotra Wysza w 1396 roku. Jego powstanie było ściśle związane z głęboką wiarą religijną króla Władysława Jagiełły w skuteczną pomoc Bożą, jakiej doznał w czasie walk z Krzyżakami. Lubelska świątynia miała być wotum dziękczynnym za zwycięstwo odniesione nad nimi pod Grunwaldem i Tannenbergiem 15 lipca 1410 roku. Jednocześnie była także pierwszym w kraju pomnikiem je upamiętniającym.

Czytaj więcej: Powstanie i pierwsze lata istnienia

Życie w lubelskim klasztorze zaczęło się w 1426 roku. SS. Brygidki sprawowały opiekę nad nim i kościołem do 1835 roku. W okresie swoich ?rządów? utworzyły stowarzyszenie charytatywne tzw. Bractwo Ubogich mające na celu niesienie pomocy materialnej i moralnej osobom ubogim oraz przeprowadziły szereg gruntownych prac, które zmierzały do rozbudowy świątyni i budynków ją otaczających. Duże zasługi w tym kierunku mają zwłaszcza ksieni Agnieszka Jastkowska (1589-1630) oraz jej następczyni Dorota Firlejówna (1632-1660). O ile pierwsza z nich skupiła się na budowaniu, modernizowaniu, przebudowie głównie budynków (za jej czasów m. in. powstały trzy spośród czterech skrzydeł klasztoru, wieża i chór kościelny, zmianie uległo prezbiterium), o tyle druga skupiła się przede wszystkim na zmianie dekoracji wnętrza kościoła i ważniejszych pomieszczeń klasztornych (wprowadzono w prezbiterium stalle, powstało pięć ołtarzy, nowa ambona oraz balustrady zdobione przedstawieniami emblematycznymi). Pieniądze na cele związane z odbudową oraz modernizacją kościoła pochodziły głównie z posagów licznie napływających w tym czasie do zgromadzenia zakonnic. Limitowano nawet ich nabór, przyjmując jedynie te, które posiadały odpowiednio wysoki posag. Ponadto, kiedy Dorota Firlejówna była ksienią, rodzina Firlejów także szczodrze wspomagała klasztor.

Czytaj więcej: Za czasów Sióstr Brygidek i Wizytek

Z kolei klasztor pobrygidkowski od 1917 roku przejęły sprowadzone ze Lwowa SS. Urszulanki, które poświęciły się pracy pedagogicznej i wychowawczej, przejmując te funkcje po SS. Wizytkach. Dobudowały one II piętro do zabytkowego jednopiętrowego budynku, boczne skrzydło kościoła i inne budynki gospodarcze, które istnieją do dnia dzisiejszego. Prowadziły one internat i szkoły do jesieni 1939 roku, przyczyniając się w ten sposób do etycznego oraz patriotycznego wychowania wielu roczników dziewcząt. Za zgodą władz okupacyjnych w 1941 r. otworzyły Szkołę Gospodarstwa Domowego, a w 1942 r. Szkołę Hotelarską. Jesienią 1944 r. uruchomiły Szkołę Podstawową oraz Gimnazjum i Liceum. Jednak 5 lat później zakazano im przyjmowania uczniów do Szkoły Podstawowej, a w 1955 r. nastąpiła likwidacja Gimnazjum i Liceum przez komunistyczne władze PRL. Przejęte w ten sposób przez nią pomieszczenia klasztorne przeznaczone zostały na nowo utworzone VII Liceum Ogólnokształcące, a częściowo na inne instytucje miejskie m.in. Muzeum Literackie im. Józefa Czechowicza - lubelskiego poety. Tylko część pomieszczeń pozostawiono SS. Urszulankom, które zajęły się katechizacją w parafiach lubelskich, pracą administracyjną i naukową na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, zaś kilka z nich - obsługą kościoła.

Czytaj więcej: Pierwsza połowa XX wieku

W latach rządów komunistycznych wyświetlane były tu filmy o tematyce biblijnej, religijnej i historycznej, które ze względu na swą treść oraz wartości nie mogły być wówczas prezentowane w objętych cenzura kinach (np. ?Jezus z Nazaretu?, ?Golgota?, ?Quo Vadis??). W przykościelnej sali katechetycznej przez długie lata odbywało się nauczanie religii młodzieży szkolnej i akademickiej. Za rektoratu ks. kan. dr S. Młynarczyka organizowane były konferencje o tematyce religijnej, historycznej i światopoglądowej. Przykładem może być cykl 5 wykładów ?Chrześcijaństwo a humanizm? zorganizowany w lutym 1976 roku. Z kolei za rektoratu ks. dr M. Brzozowskiego miały miejsce konferencje naukowe o tematyce dogmatycznej, moralnej i apologetycznej np.: ?Rola chrześcijaństwa w kształtowaniu kultury polskiej?, ?Rola Kościoła w czasie II wojny świtowej w Polsce? czy ?Pierwiastki religijne w literaturze polskiej?. W kościele organizowano także spotkania z aktorami, którzy po nabożeństwach recytowali utwory naszych wieszczów.

Czytaj więcej: Okres walki o wolność i demokrację

Współcześnie kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej jest nadal miejscem nie tylko uroczystości o charakterze czysto religijnym, ale także nabożeństw i obchodów religijno-patriotycznych organizowanych z okazji świąt państwowych i rocznic upamiętniających najważniejsze wydarzenia historyczne naszej ojczyzny. Spotykają się tu również organizacje kombatanckie o nurcie chrześcijańsko - niepodległościowym, podtrzymywana jest tradycja recytowania okolicznościowych wierszy, tematycznie związanych z daną uroczystością rocznicową lub konkretną osobą.

Czytaj więcej: Czasy współczesne

W związku z realizacją projektu pn. Renowacja zespołu pobrygidkowskiego śródmieściu miasta Lublina, współfinansowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego 2007-2013 i wprowadzeniem w zabytkowym obiekcie nowych funkcji: edukacyjnych, kulturalnych i turystycznych (kaplica grunwaldzka, sanktuarium św. Brygidy, Lubelskie Sanktuarium Pamięci Narodowej, ekspozycja historyczna, numizmatyczna i archeologiczna w wieży kościoła z chórem i kryptach) zostały przeprowadzenie prace przy zabytkowym kościele.

Ten obiekt łączy w sobie dwa style: gotyk i renesans lubelski. Na przykładzie zabytkowego obiektu można wykazać cechy charakterystyczne dla poszczególnego stylu architektonicznego i jego przenikania do istniejących już budowli. Zwiedzając zabytkowy obiekt można poznać historię tego miejsca związanego z Grunwaldem, historię Lublina i piękno architektury gotyckiej i renesansowej ukryte w tych murach, którego bogate wnętrze było wielokrotnie przebudowywane i przykryte kolejnymi warstwami tynku i farby. Obecnie, obiekt sakralny ? królewskie wotum pełni funkcje:

• dydaktyczną, edukacyjną jako źródło wiedzy historycznej oraz bogactwa stylów architektonicznych charakterystycznych dla poszczególnych epok w historii Polski, oraz jako ?lekcja historii? o dążeniu Polaków do niepodległości (Lubelskie Sanktuarium Pamięci Narodowej),
• kulturalną i turystyczną ? atrakcyjna oferta turystyczna, którą podziwiają zwiedzający nie tylko z naszego Regionu ale całej Polski i spoza jej granic. Przeprowadzone prace renowacyjne ukazują bogactwo ukryte w tym pomniku - wotum króla Władysława Jagiełły.

Zrewitalizowanym obiekt jest także miejscem do zaprezentowania szerokiej i bogatej oferty koncertowej w ramach cyklu: ?Wieczory muzyczne w Kościele Pobrygidkowskim?.

1. Ekspozycja historyczna
2. Ekspozycja numizmatyczna
3. Ekspozycja archeologiczna
4. Wieczory muzyczne w Kościele Pobrygidkowskim